Co to jest RRSO, jak obliczyć i jak wpływa na wysokość kredytu?

W ofertach banków i firm pożyczkowych obowiązkowo powinny znaleźć się wszystkie informacje dotyczące kosztów udzielanego zobowiązania, wraz z reprezentatywnym przykładem. W materiałach tych powinieneś znaleźć wysokość RRSO – parametr ten wyrażony jest jako wartość procentowa. Co to jest RRSO? Jakie znaczenie ma dla rzeczywistych kosztów kredytowania?

RRSO – definicja ustawowa pojęcia

RRSO jest skrótem od rzeczywistej rocznej stopy oprocentowania, która została ona zdefiniowana na gruncie przepisów Ustawy z dnia 23 marca 2017 roku o kredycie hipotecznym oraz o nadzorze nad pośrednikami kredytu hipotecznego i agentami. Art. 4. pkt 17. wskazuje, że rzeczywista roczna stopa oprocentowania to całkowity koszt kredytu hipotecznego ponoszony przez konsumenta, wyrażony jako wartość procentowa całkowitej kwoty zobowiązania i podawany niezmiennie w stosunku rocznym.

Nie tylko w zakresie kredytów z zabezpieczeniem hipotecznym można mówić o RRSO. Wskaźnik ten można określić dla wszystkich zobowiązań finansowych, a więc i kredytów gotówkowych, samochodowych czy też pożyczek, niekoniecznie udzielanych przez banki czy spółdzielcze kasy oszczędnościowo-kredytowe, na co wskazuje zdefiniowanie tego parametru w Ustawie z dnia 12 maja 2011 roku o kredycie konsumenckim. Art. 5. pkt 12., podobnie do wspominanego artykułu ustawy o kredycie hipotecznym, stanowi, że rzeczywista roczna stopa oprocentowania to całkowity koszt zobowiązania, jaki ponosi konsument, wyrażony jako wartość procentowa kwoty kredytu w stosunku rocznym. 8

Co ujmuje swoim zasięgiem RRSO?

Błędem popełnianym przez wielu klientów porównujących ze sobą różne oferty kredytowe jest branie pod uwagę wyłącznie oprocentowania rzeczywistego. Stopa oprocentowania wyrażona w postaci stałej lub zmiennej w stosunku rocznym ma wpływ, często decydujący na koszt zobowiązania, ale nie jest to jedyny wydatek, jaki ponosi klient.

Dlatego lepszym rozwiązaniem jest kontrolowanie w poszczególnych propozycjach zewnętrznego finansowania wysokości RRSO. Koszt całkowity kredytu podawany w formie procentowej pozwoli na wytypowanie najbardziej atrakcyjnej oferty. Na współczynnik RRSO składają się takie elementy jak:

• oprocentowanie kredytu naliczane według ustalonej w umowie stopy oprocentowania (stałej lub zmiennej), składające się zwykle z dwóch czynników: stawki referencyjnej, np. WIBOR(R) oraz marży banku, podlegającej negocjacjom,
• prowizja za przystąpienie do kredytu czy też za jego uruchomienie,
• składka ubezpieczeniowa związana z kredytem,
• opłata za rozpatrzenie wniosku,
• pozostałe opłaty i prowizje składające się na całkowity koszt kredytowania.

RRSO ujmuje wszystkie wydatki związane z zobowiązaniem, ale bierze pod uwagę także zmianę wartości pieniądza w czasie. Jeśli wartość ta w wyniku czynników inflacyjnych ulegnie takiej zmianie w trakcie spłaty kredytu, inny też będzie poziom RRSO.

Jak obliczyć RRSO?

Wzór na RRSO jest skomplikowany i wynika on z wytycznych ustawowych. W ustawie o kredycie konsumenckim wprost określono, jak liczyć ten parametr kosztu kredytowego. Wzór na RRSO przedstawia się następująco:

By móc obliczyć RRSO, należy pozyskać wszystkie dane dotyczące kosztu kredytowania, okresu spłaty czy wysokości zobowiązania. Potrzebne są wartości ujęte w powyższym wzorze, tj.:

• X – rzeczywista roczna stopa oprocentowania,
• m – numer kolejny ostatniej wypłaty kredytu,
• k – numer kolejny wypłaty, zatem 1 ≤ k≤ m,
• Ck – kwota wypłaty k,
• tk – okres wyrażany w latach lub ułamkach lat, liczony pomiędzy dniem pierwszej wypłaty a dniem każdej kolejnej wypłaty, dlatego t1=0,
• m` – numer kolejny ostatniej spłaty lub wnoszonych opłat,
• 1 – numer kolejny spłaty lub wnoszonych opłat,
• D1 – kwota spłaty lub wnoszonych opłat,
• S1 – okres wyrażony w latach lub ułamkach lat, między dniem pierwszej wypłaty a dniem każdej spłaty lub wniesienia opłat.

Samodzielne wyliczanie wysokości RRSO bywa kłopotliwe, dlatego warto posłużyć się dostępnym w internecie kalkulatorem. Uwzględnia on takie parametry kredytowania jak:

• Kwota zobowiązania,
• okres spłaty,
• wysokość oprocentowania wyrażona procentowo,
• prowizja – wyrażona procentowo,
• inne koszty kredytowania,
• typ raty – równe lub malejące.

W celu wyliczenia tego parametru według powyższego wzoru na RRSO trzeba przyjąć, że:

• Umowa kredytowa będzie obowiązywała przez cały okres, na jaki została ona zawarta, a strony wywiążą się ze swoich zobowiązań w określonych terminach.
• Kwoty wypłacone i spłacone przez kredytodawcę i kredytobiorcę niekoniecznie muszą być równe i nie muszą być płacone w równych odstępach czasu.
• Data początkowa będzie równocześnie datą wniesienia do banku pierwszej raty kapitałowo-odsetkowej.
• Odstępy pomiędzy datami używanymi w obliczeniach wyrażone będą w latach lub ułamkach lat.

Wynik RRSO podawany jest z dokładnością do co najmniej jednego miejsca po przecinku. Można samodzielnie sporządzić formułę obliczeń RRSO. Jak obliczyć RRSO w Excelu? W tym programie nie ma gotowej formuły zwracającej wartość nominalnej rocznej stopy oprocentowania, ale można ją bez trudu wstawić.

Jakie RRSO jest korzystne?

Dla klienta najważniejsze jest, by RRSO wynosiło możliwie jak najmniej. Im miara określająca procentowy koszt całkowity kredytu będzie niższa, tym mniej kosztów poniesie się z tytułu spłaty długu do banku lub firmy pożyczkowej. Jeśli bank informuje, że udziela zobowiązania bez oprocentowania, niekoniecznie jego RRSO będzie wynosiło również 0 proc. w skali roku. Czasem jednak można znaleźć i takie oferty, najczęściej będą to promocyjne pierwsze pożyczki chwilówki dla nowych klientów w firmach pozabankowych lub kredyty ratalne w bankach.

RRSO na poziomie 0 proc. będzie najkorzystniejsze dla klienta, ponieważ oznacza to, że zwróci on do banku taką samą kwotę pieniędzy, jaką otrzymał w transzach lub przy podpisywaniu umowy. Trzeba jednak uważać na propozycje kredytów z RRSO równym 0 proc., ponieważ często są one determinowane skorzystaniem z innych produktów i usług banku, w ramach oferty cross-selling, czyli sprzedaży wiązanej czy też krzyżowej.

Porównywanie ze sobą ofert kredytów lub pożyczek o takich samych parametrach dotyczących wysokości kwoty zobowiązania czy okresu spłaty powinno odbywać się z uwzględnieniem parametru RRSO. To ułatwi obiektywne wybranie takiego zobowiązania, które będzie wiązało się z poniesieniem możliwie jak najniższych kosztów przez klienta.